Trong bối cảnh kinh tế ngày càng phát triển và yêu cầu ngày càng cao từ thị trường lao động, sinh viên kế toán khi tốt nghiệp cần trang bị cho mình một loạt các kỹ năng quan trọng. Những kỹ năng này không chỉ giúp họ tự tin bước vào môi trường làm việc chuyên nghiệp mà còn tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển sự nghiệp lâu dài. Tuy nhiên không phải ai cũng đáp ứng được những yêu cầu ấy. Để làm tốt công việc kế toán, bạn cần học hỏi, trau dồi cho bản thân nhiều kỹ năng hơn. Và dưới đây là những kỹ năng quan trọng mà sinh viên kế toán cần có khi ra trường:
1. Kiến thức chuyên môn vững vàng
Để làm tốt công việc gì đó thì có năng lực chuyên môn cao luôn là sự ưu tiên hàng đầu của các nhà tuyển dụng. Bạn phải có chuyên môn thì mới nắm bắt và hiểu được công việc. Một nhà tuyển dụng chắc hẳn sẽ không ai muốn tuyển một người chưa biết một chút gì để về đào tạo cơ bản từ điều dễ nhất. Theo quy định của luật Kế toán Việt Nam thì một cá nhân muốn hành nghề kế toán phải có bằng cấp, chứng chỉ hành nghề kế toán do nhà nước hay các cơ quan có thẩm quyền cấp. Để trở thành một nhân viên kế toán chuyên nghiệp bạn cần có nghiệp vụ, trình độ chuyên môn. Đây là điều dễ hiểu và cũng dễ dàng nhìn thấy thông qua tấm bằng mà bạn cầm trên tay. Trải qua quá trình học tập, rèn luyện bạn sẽ tích luỹ được nhiều kiến thức, kinh nghiệm và bài học quý báu giúp ích cho công việc.
Kiến thức chuyên môn là nền tảng cơ bản và quan trọng nhất đối với bất kỳ sinh viên kế toán nào. Điều này bao gồm:
- Kế toán tài chính: Hiểu và thực hành các nguyên tắc kế toán cơ bản, báo cáo tài chính, và phân tích tài chính.
- Kế toán quản trị: Sử dụng thông tin kế toán để lập kế hoạch, kiểm soát và ra quyết định kinh doanh.
- Thuế: Nắm vững các quy định và luật thuế hiện hành, biết cách lập và nộp các tờ khai thuế.
- Kiểm toán: Hiểu quy trình kiểm toán, cách thu thập và phân tích bằng chứng kiểm toán.
Kỹ năng chuyên môn giúp bạn hiểu và áp dụng đúng các quy định, tránh vi phạm pháp luật và giảm rủi ro pháp lý
Năng lực chuyên môn của kế toán sẽ được thể hiện thông qua việc lập ,trình bày báo cáo, kỹ năng phân tích, thống kê tài chính, quản trị tài chính của công ty, ...
2. Kỹ năng tin học văn phòng và phần mềm kế toán
Ngày nay khi công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ và sự có mặt ở máy tính ở hầu hết tất cả mọi nơi thì kỹ năng tin học văn phòng và công cụ hỗ trợ đắc lực cho bạn. Giảm bớt rủi ro và khối lượng công việc kế toán thành thạo các phần mềm vi tính, các chương trình tin học văn phòng cơ bản nhưWord, Excel hay Powerpoint sẽ là lợi thế trong công việc cho bạn để lập báo cáo, phân tích dữ liệu và các công việc kế toán khác.
Phần mềm kế toán chuyên dụng: Biết sử dụng các phần mềm phổ biến như QuickBooks, SAP, Oracle Financials, hoặc các phần mềm kế toán địa phương. Đây là một trong những kỹ năng quan trọng đối với nhân viên kế toán trong thời đại công nghệ số hiện nay. Nó là công cụ đắc lực cho các nhân viên kế toán trong việc xử lý dữ liệu, lập báo cáo tài chính và phân tích báo cáo tài chính…Thành thạo các phần mềm này là điều cần thiết để đáp ứng yêu cầu công việc và hiệu quả làm việc.
3. Kỹ năng ngoại ngữ, tiếng anh chuyên ngành Kế toán
Hội nhập kinh tế diễn ra mạnh mẽ ngày càng có nhiều doanh nghiệp nước ngoài đã và đang dầu tư và Việt Nam. Ở các công ty liên doanh hoặc công ty nước ngoài thì tiếng Anh hoặc tiếng Nhật là một kỹ năng bắt buộc do có liên quan đến các quy định về luật trong và ngoài nước. Bạn đừng nghĩ kế toán không liên quan và cũng không cần tiếng anh nhé! Tiếng anh chuyên ngành kế toán cũng là một kỹ năng khá quan trọng trong công việc nếu bạn muốn trở thành một nhân viên kế toán chuyên nghiệp. Bạn sẽ tự tin hơn trong công việc nếu như có tiếng anh. Nó có thể giúp bạn tự tin hơn khi làm việc với người nước ngoài, có thể giúp bạn chủ động hơn khi đọc các báo cáo tài chính hay những tài liệu kế toán bằng tiếng anh. Có tiếng anh trong tay chắc hẳn bạn sẽ thành công hơn trên con đường sự nghiệp.
4. Kỹ năng phân tích và giải quyết vấn đề
Phân tích, tổng hợp và quan sát là kỹ năng cần có mà một nhân viên kế toán cần có. Vì công việc kế toán tổng hợp phải làm khá nhiều việc như thu thập chứng từ, hoá đơn, sổ sách, ghi sổ, báo cáo, thu chi... Đây đều là công việc đòi hỏi bạn cần có khả năng quan sát, phân tích, nhận định những nghiệp vụ phát sinh. Và từ đó tổng hợp và đưa ra những bút toán, hạch toán chính xác nhất
- Phân tích tài chính: Biết cách đọc hiểu và phân tích các báo cáo tài chính để đưa ra các quyết định kinh doanh hợp lý.
- Giải quyết vấn đề: Có khả năng tìm ra nguyên nhân của các vấn đề kế toán và đưa ra giải pháp thích hợp.
5. Trung thực và cẩn thận
Kế toán là đòi hỏi sự cẩn thận, tỉ mỉ vì kế toán liên quan đến sổ sách, giấy tờ và các số liệu. Bạn cần phải là người cẩn thận để tránh nhầm lẫn trong công việc, giúp cho hiệu suất công việc chuẩn hơn. Đừng bao giờ để tình trạng lơ ngơ như bò đeo nơ. Kế toán sai một li là đi hẳn mấy dặm đấy ạ. Công việc của kế toán liên quan trực tiếp đến vấn đề tài chính, kinh tế và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Vì vậy trung thực là phẩm chất cần thiết của một nhân viên kế toán. Một nhân viên có phẩm chất trung thực thì mới đem lại sự tin tưởng cho doanh nghiệp.
6. Đạo đức nghề nghiệp
Ngoài những vấn đề về chuyên môn nghiệp vụ thì đạo đức nghề nghiệp là điều không thể thiếu. Các nhà tuyển dụng cũng như các doanh nghiệp luôn đề cao vấn đề này. Đạo đức nghề nghiệp đảm bảo bạn phải tuân thủ các nguyên tắc đạo đức, độc lập và trung thực trong công việc của mình. Bao gồm việc giữ bí mật thông tin , tuân thủ các quy định pháp luật, chuẩn mực kế toán không gian lận hay tham nhũng. Đạo đức nghề nghiệp xây dựng niềm tin và uy tín cho nhân viên kế toán, là cơ sở để đảm bảo tính minh bạch, trung thực trong báo cáo tài chính. Một người có đạo đức nghề nghiệp tốt chắc chắn sẽ trở thành công hơn trong công việc. Bạn có muốn như vậy không?
7. Kỹ năng giao tiếp
Giao tiếp luôn là kỹ năng cần thiết đối với mỗi con người. Bạn có khả năng giao tiếp là có thể kết nối lại với mọi người. Đây sẽ là tiền đề tạo dựng mối quan hệ giữa đồng nghiệp với nhau. Kỹ năng giao tiếp chuyên nghiệp và khả năng ứng xử khéo léo luôn là hành trang cần thiết với mỗi chúng ta, không riêng gì nhân viên kế toán. Kỹ năng giao tiếp giúp nhân viên kế toán trình bày thông tin rõ ràng, logic, giải thích các phân tích và kết quả một cách dễ hiểu cho những người không am hiểu về chuyên môn
- Giao tiếp hiệu quả là một kỹ năng mềm quan trọng đối với sinh viên kế toán, đặc biệt khi làm việc trong môi trường công ty hoặc tư vấn:
- Giao tiếp viết: Kỹ năng viết báo cáo, email chuyên nghiệp và các tài liệu kế toán.
- Giao tiếp lời nói: Khả năng trình bày, thuyết phục và giải thích các vấn đề tài chính cho những người không chuyên ngành.
Mặt khác kỹ năng giao tiếp còn giúp kế toán có khả năng thương lượng, giải quyết các xung đột và dạt được sự thông nhất trong cá tình huống khó khăn
8. Khả năng chịu được áp lực công việc
Công việc nào thì cũng có áp lực. Công việc kế toán thì thường đối mặt với áp lực sổ sách, giấy tờ và các vấn đề liên quan đến tài chính. Để có thể thành công trong công việc, bạn cần rèn luyện cho mình tinh thần thép, khả năng chịu được áp lực công việc cao để thích nghi tốt hơn với công việc. Chịu được áp lực công việc thể hiện bản thân đã được tôi luyện, duy trì sựu bình tĩnh,tư duy linh hoạt và tìm ra giải pháp hiệu quả trong các tình huống khó khăn.
Như vậy có thể nói để trở thành một kế toán viên xuất sắc khi tốt nghiệp, sinh viên không chỉ cần nắm vững kiến thức chuyên môn mà còn phải phát triển các kỹ năng mềm và khả năng thích ứng với môi trường làm việc. Việc trang bị đầy đủ những kỹ năng này sẽ giúp sinh viên kế toán không chỉ đáp ứng yêu cầu của nhà tuyển dụng mà còn là yếu tố kiên quyết để mỗi sinh viên làm nổi bật mình và ghi điểm trong con mắt của nhà tuyển dụng cũng như tạo nền tảng vững chắc cho sự nghiệp trong tương lai.
Nguồn tác giả: ThS. Trần Nam Hải - Giảng viên bộ môn Kế toán - Khoa Kế toán & Kinh doanh, Trường Đại học Thủy lợi